de luisteramateur

Om in de toekomst de hobby als radiozendamateur goed te kunnen  beoefenen is het een aanrader om hiervoor enige tijd als luisteramateur actief te zijn. Het leuke tijdens deze periode is dat je niet allen leert luisteren naar de ether, maar ook weet waarvoor alle functies dienen die op je apparatuur zitten. Zo leer je te experimenteren met antennes die vanuit jouw woonomstandigheden optimaal zijn. Tijdens het beluisteren van radioamateurs op de korte golf of VHF banden doe je ook meteen ervaring op over procedures die de zendamateurs toepassen. Met procedures wordt bedoeld de disciplines die in de machtigingsvoorwaarden van de zendmachtigingregistratie zijn vastgelegd. Denk hierbij aan de radio-afkortingen die in alle modes worden toegepast, de geldende fatsoensnormen en het internationale radioalfabet.

Je hoeft geen vergunning te hebben voor het inrichten van een ontvangststation. Let echter wel goed op de hoogte van je antenne. Deze mag vergunningsvrij geplaatst worden tot een hoogte van 5 meter vanaf het punt van plaatsing.

Voor een goede ontvangst heb je een antenne nodig die bijvoorbeeld een 1/2 golflengte lang is. Voor de radioamateur die actief is op de korte golf bedraagt de golflengte tussen de 10 tot en met 160 meterband. Een 1/2 golf (dipole) antenne voor bijvoorbeeld de 40 meterband (7.00-7.200 MHz.) is dan 2 x 10 mtr.= 20 meter lang (2 x kwartgolf). 3/8 of 5/8 van de golflengte is prima toe te passen als (verticale) antennelengte. Op internet vind je veel websites met antenne berekeningen.
De signaalsterktes op de KG zijn een heel stuk zwakker dan signalen van lokale omroepstations die uitzenden op de FM omroepband.
Storing, ook wel qrm of qrn genaamd, is vaak op de korte golf aanwezig. In dicht bevolkte of industriële gebieden ontkom je niet aan dit probleem. Bij het beluisteren van radiostations zal je meteen opvallen dat de ontvangen radiosignalen sterk kunnen fluctueren. Dit kan door allerlei omstandigheden (zgn. atmosferische omstandigheden) worden veroorzaakt.

De bandbreedte van het uitzendende station maar ook de filtering in de ontvanger bepalen hoe goed het signaal bij jou hoorbaar en zichtbaar wordt. Met een juiste filtering kun je een zwak en/of ver gelegen station die verscholen zit tussen sterkere radiostations op deze manier toch verstaanbaar maken. Dit wordt bijvoorbeeld aangegeven met R5 S1.

R5 staat voor verstaanbaarheid, terwijl de S1 de signaalsterkte op de ontvanger aangeeft.

Bij het  beluisteren van de midden- en kortegolf ontvang je omroep radiostations in AM (amplitude modulatie). Op de korte golf werken radiozendamateurs echter met andere modulatie technieken. Zij werken o.a. met ssb (single side band)modulatie technieken, die weer onderverdeeld zijn. Op de 80 en 40 meter band wordt een lsb (low side band) modulatie toegepast. Op de hogere frequentie amateur banden wordt daarentegen een usb (upper side band) modulatie gebruikt.

Een zeer goede overdracht mode zijn de zgn. morseseinen ook wel aangegeven met cw. Phone is populair en daarnaast is er ook de digitale mode via computer techniek, hiermee worden met software smalbandige uitzendingen gerealiseerd.

Om te kunnen ontvangen is er een groot aanbod van ontvangers. Kijk maar eens op de navolgende websites www.2dehands.nl, www.marktplaats.nl, www.zendamateurs.pagina.nl.

Voor ieder budget is er wel wat te vinden.
Op www.rigpix.com vind je een uitgebreid overzicht van merken en typen apparatuur.

Een goede ontvanger moet wel aan minimale eisen voldoen. Let er bij de aanschaf goed op dat het apparaat geschikt is voor ssb en met goede filters en afstemnauwkeurigheid is uitgevoerd. Ontvangers met een nauwkeurigheid van 1 herz zijn perfect.
Ontvangers voorzien van goede afzonderlijke filters voor onder en boven zijband ( usb-lsb ) zijn een pre.

Daarnaast zijn er de zgn. klassiekers uit het buizen tijdperk. Oude leger- en scheepsontvangers kom je nog steeds tegen op internet, via dumpshops of op de radiobeurzen.

Een mooi voorbeeld is de Racal RA 17. Koop dus geen omroep ontvangers, dat is een ware miskoop als je selectiever wilt gaan ontvangen. Op deze ontvangers zitten soms ook geen radioamateur banden.

Luisteramateurs sturen ter bevestiging van het ontvangen radiostation een QSL-kaart. Hierop staat informatie over het ontvangststation, aangevuld met een ontvangst rapport van het ontvangen station. De qsl-kaarten kun je aanbieden bij de qsl-manager van de verenigingsafdeling. Bijzondere stations, die je hebt ontvangen, kun je ook per post een ontvangstbevestiging sturen.

Houd er met het ontwerpen van een qsl-kaart rekening mee dat je je luisternummer hierop kunt plaatsen. Dit unieke nummer kun je aanvragen bij de radioverenigingen. Middels dit nummer kun je je identificeren en bovendien is het levenslang van toepassing. De luisternummers beginnen bij de Veron met NL en bij de VRZA met PA.

Wil je een eigen qsl-kaart ontwerp maken, dan kun je terecht  bij www.qsl-shop.com en www.on5ur.be. Op deze websites vind je goede instructies om een eigen ontwerp te maken.

Wanneer je de kaarten aanbiedt aan de qsl-manager, zorg ervoor dat rechtsboven in blokletters de roepletters van het ontvangen radiostation vermeld staan. Eventueel aangevuld met het qsl-regionummer.

Let er op bij het versturen naar buitenlandse radiozendamateurs dat de prefix (landsaanduiding) op alfabetische volgorde is. Prefix is het eerste deel van de roepnaam b.v. PD3 of EA7. De suffix is het tweede deel van de roepnaam.

Het Dutch QSL Bureau draagt zorg voor de afwikkeling van de qsl-kaarten. Een soort postkantoor, maar dan uitsluitend voor qsl-kaarten van luister- en radiozendamateurs.

Het DQB behandelt alleen kaarten die afkomstig zijn van leden van de VRZA of VERON en die woonachtig zijn in Nederland. Er zijn geen kosten aan verbonden.
Voor vragen hierover kun je terecht bij het Dutch QSL-Bureau
Postbus 330 6800 AH Arnhem T 026-4426760 (vraag naar DQB).

In de verenigingsbladen zijn speciale rubrieken waar veel aandacht wordt besteed aan luisteramateurisme. Er wordt veel geschreven over antennes, ontvangers, zelfbouw,radiobeurzen, tools en tips.

Als je in de gelegenheid bent om een verenigingsavond te bezoeken dan vindt je er altijd wel helpende radiovrienden. Het is natuurlijk wel zo slim om een opleiding voor N en/of F te gaan volgen. Je ontwikkelt hiermee meer inzicht in radiotechnieken en elektronica.

Onderstaand voorbeelden van enkele ontvangst-/luisterstations

Daarnaast enkele ontwerpen van QSL-kaarten van PA-NL stations.

Veel kijk- en luisterplezier!

Webmaster info@hobbyradio.nl